موانع اجرای احکام داوری خارجی در حقوق ایران: تحلیل و پیشنهادات اصلاحی

چکیده

داوری یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین روش‌های حل‌وفصل اختلافات تجاری بین‌المللی به‌شمار می‌رود. با وجود تصویب قانون داوری تجاری بین‌المللی در ایران، همچنان موانع متعددی در مسیر اجرای احکام داوری خارجی مشاهده می‌شود. این موانع می‌تواند ناشی از خلأها و ابهامات قانونی، رویه‌های قضایی متشتت، تفسیر موسّع از مفهوم نظم عمومی و نیز محدودیت‌های سیاسی و اقتصادی باشد. در این پژوهش، پس از بررسی مبانی و چارچوب قانونی حاکم بر داوری خارجی در ایران، چالش‌ها و موانع اصلی شناسایی و تحلیل می‌شود. همچنین با بهره‌گیری از مطالعه تطبیقی در نظام‌های حقوقی پیشرو و استانداردهای بین‌المللی، راهکارها و پیشنهادات اصلاحی برای رفع کاستی‌های موجود ارائه می‌گردد. این راهکارها شامل اصلاح قوانین داخلی، ایجاد شعب تخصصی برای رسیدگی به دعاوی داوری بین‌المللی، تعریف دقیق‌تر از نظم عمومی و گسترش همکاری‌های بین‌المللی از طریق الحاق یا اجرای جدی‌تر کنوانسیون‌های جهانی است. در نهایت، پژوهش نتیجه می‌گیرد که رفع موانع حقوقی و اجرایی در ایران، ضمن تسهیل تجارت و سرمایه‌گذاری خارجی، گامی مؤثر در جهت تقویت اعتماد جامعه جهانی به نظام حقوقی ایران خواهد بود.