کاستیهای حقوقی حمایت از نهادهای مدنی در نظام جمهوری اسلامی ایران از منظر فقه سیاسی
کلمات کلیدی:
نهادهای مدنی, فقه سیاسی, تعاون, مسؤولیتپذیری, نظام حقوقیچکیده
با توجه به اینکه نهادهای مدنی برای اثرگذاری بیشتر نیازمند حمایت حقوقی هستند، در پژوهش حاضر تلاش شده است تا از منظر فقه سیاسی و ظرفیت برای رفع کاستیهای حقوقی، مواردی ذکر شود. پرسش این است که کاستیهای حقوقی نهادهای مدنی در جمهوری اسلامی ایران چیست و چه سازوکاری برای بهبود وضعیت نهادهای مدنی وجود دارد؟ در پژوهش حاضر از روش توصیفی-تحلیلی و ابزار کتابخانهای استفاده شده که بیشتر با تکیه بر منابع فقهی انجام شده است. نهادهای مدنی واسطه مهمی برای دولت و شهروندان محسوب میشود که در نظام جمهوری اسلامی ایران به دلیل ساختار حقوقی و تقنینی متمرکز، وابسته به دولت هستند و استقلال کمتری دارند. نتایج نشان داده است که نادیده گرفتن اصل اجتماع و تعاون به عنوان اصلی برای همبستگی دولت و مردم، عدم مسؤولیتپذیری برای عمل به قوانین موجود، پایبندی به عهد و پیمان، ضعف در استقلال و آزادی نهادهای مدنی بخشی از مشکلات موجود است. برای رفع این مشکلات و بهبود رویه حقوقی به نفع نهادهای مدنی نیازمند در نظر گرفتن قاعده تسبیب برای رفع بی‌مسؤولیتی در حوزه تقنینی، قضایی و اجرایی است. همچنین در پرتو اصل تعاون، ضرورت همکاری مردم به صورت نهادی مدنظر است؛ در حوزه آزادی و استقلال نهادهای مدنی، حمایت فقه سیاسی از آزادی شهروندان نقش مهمی در حمایت از نهادهای مدنی و رفع مشکلات مرتبط در این زمینه است. عمل به قوانین موجود بدون ملاحظات سیاسی و حزبی بخشی از فرایند مسؤولیتپذیری و حمایت از آزادیهای سیاسی شهروندان در قالب نهادی است.
مراجع
Bojnourdi, S. M. H. (2017). Al-Qawa'id al-Fiqhiyyah. Esmaeilian Publications.
Farajpour, M. (2004). Poverty, Corruption, and Discrimination: Barriers to Development in Iran. Rasa Publications.
Fasihi, A. (2007). Religion and Social Capital. Ma’refat Journal(123), 23-44.
Fasihi, M. H. (2011). Freedom of Religion from the Viewpoint of Islam. Balagh(35), 26-36.
Fathi Vajargah, K., & Vahid Choukadeh, S. (2019). Citizenship Education in Schools. Aeezh Publications.
Hashemi, S. M. (2015). Human Rights and Fundamental Freedoms. Mizan Publications.
Heywood, A. (2015). Politics. Ney Publications.
Hurr al-'Amili, M. b. H. (2007). Wasā'il al-Shī'a. Ketabchi Publications.
Makarem Shirazi, N. (1995). Islamic Jurisprudential Rulings on Political Partying. Andisheh Nab Publications.
Makarem Shirazi, N. (2001). Ethics in the Qur'an. Imam Ali (AS) Publications.
Montazeri, H. A. (1994). Collection of Istiftas. Tafakkor Publications.
Moqaddas Ardabili, A. b. M. (1984). Majma' al-Fa'ideh wa al-Burhan. Islamic Publications Office of the Society of Seminary Teachers of Qom.
Mousavi Khoei, S. A. (1996). Misbah al-Fiqhah fi al-Mu'amalat. Esmaeilian Publications.
Mousavi Khomeini, R. (1999). Sahifeh-ye Imam [Collected Works of Imam Khomeini]. Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini's Works.
Naqibzadeh, A. (2014). Introduction to Political Sociology. SAMT.
Qari Seyyed Fatemi, M. (2014). Human Rights in the Contemporary World (Vol. 2). Shahr-e-Danesh Publications.
Sobhani, J., & Mohammadrezaei, M. (2012). Islamic Thought. Daftar Nashr-e Ma'aref.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 Ali Hossein Shahbazi (Author); Ghafar Zarei (Corresponding author); Amin Ravanbod (Author)
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.
