تحلیل تطبیقی اصول حقوقی نفقه در فقه اسلامی و حقوق مدنی ایران و فرانسه

چکیده

این مقاله به تحلیل تطبیقی اصول حقوقی نفقه در سه نظام حقوقی فقه اسلامی، حقوق مدنی ایران و حقوق مدنی فرانسه می‌پردازد. نفقه به عنوان یکی از حقوق اساسی زن در خانواده، در این سه نظام حقوقی به گونه‌های متفاوت تعریف و تبیین شده است. در فقه اسلامی، نفقه بر مبنای تعالیم قرآن و سنت، بر عهده شوهر قرار دارد و تمکین زن به عنوان یکی از شروط اصلی استحقاق نفقه مطرح است. در حقوق مدنی ایران، نفقه به صورت قانونی تضمین شده و شرایطی نظیر تمکین و وضعیت مالی شوهر در تعیین میزان و استحقاق آن مؤثر است. در حقوق مدنی فرانسه، نفقه به عنوان یک تعهد قانونی متقابل میان زوجین تعریف شده و بر حفظ سطح زندگی زن پس از جدایی تأکید بیشتری دارد. مقاله حاضر با تحلیل مقایسه‌ای این اصول، به بررسی نقاط اشتراک و افتراق میان این سه نظام حقوقی می‌پردازد و پیشنهادهایی برای اصلاح و بهبود قوانین نفقه در ایران ارائه می‌دهد. نتایج نشان می‌دهد که هر سه نظام حقوقی بر اهمیت پرداخت نفقه تأکید دارند، اما تفاوت‌های قابل توجهی در شرایط استحقاق و ضمانت‌های اجرایی آن وجود دارد که نیازمند بازنگری و تطبیق با شرایط اجتماعی و فرهنگی کنونی است.