اصول حاکم بر بهرهبرداری مشترک از رودخانههای فرامرزی در پرتو حقوق بینالملل
کلمات کلیدی:
بهرهبرداری, رودخانههای فرامرزی, حقوق بینالملل, منابع آبی, اصل انصافچکیده
در این تحقیق، اصول و قواعد حقوقی بهرهبرداری از رودخانههای فرامرزی با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی مورد بررسی قرار گرفت. هدف اصلی پژوهش، شناسایی چالش‌ها و فرصت‌های حقوقی در استفاده مشترک از منابع آبی فرامرزی بود. یکی از مسائل کلیدی که در این زمینه مطرح شد، اصل «استفاده منصفانه و معقول» است که در معاهدات بین‌المللی به‌ویژه در مورد رودخانههای فرامرزی کاربرد دارد. این اصل، کشورها را ملزم می‌کند که حقوق یکدیگر را در بهرهبرداری از منابع آبی مشترک رعایت کنند و از اقداماتی که به منافع دیگر کشورها آسیب می‌زند، پرهیز نمایند. همچنین، اصل پیشگیری از آسیب‌های محیطی به‌عنوان یکی دیگر از اصول مهم در بهرهبرداری پایدار از رودخانه‌ها مورد توجه قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که بهرهبرداری ناعادلانه از منابع آبی فرامرزی علاوه بر بحران‌های زیست‌محیطی و انسانی، تأثیرات منفی بر روابط بین‌المللی و امنیت منطقه‌ای دارد. نبود تعهدات قانونی به کنوانسیون‌های بین‌المللی در خصوص منابع آبی مشترک، به تضعیف ثبات منطقه‌ای و افزایش تنش‌های سیاسی منجر می‌شود. اهمیت احترام به حقوق بشر و همکاری‌های منطقه‌ای برای حفاظت از منابع آبی و جلوگیری از بحران‌ها به‌وضوح در یافته‌های پژوهش نمایان شد.
مراجع
Aghaei, B. (2015). Collection of articles on international law of the seas and issues of Iran. Ganj Danesh Library Publications, Tehran.
Bai, Y. (2015). Hydropolitics of border rivers. Abrar Moaser Tehran Publications, Tehran.
Hafez Nia, M. R. (2012). Political geography of Iran. SAMT Publications, Tehran.
Hafez Nia, M. R., & Nikbakht, M. (2012). Water and socio-political tensions: A case study of Gonabad. Geographical Research Quarterly, 65(66).
Hafez Zadeh, M. (2015). Aras in the passage of history. Nia Sabeq Publications, Tabriz.
Hosseini, M. (2019). Examining the role of international arbitration in resolving transboundary water resource disputes between Iran and Afghanistan. Journal of Geography and Development Studies, 242, 275-294.
Hoveyda, R. (2022). The Aras River and the historical events surrounding it. Journal of Historical Studies, 2.
Jafari Valadani, A. (2019). The use of water resources of border rivers between Iran and Iraq and international law. Journal of Legal Research and Policy, 11(26).
Mojtahedzadeh, P. (2012). Political geography and geographical policy. SAMT Publications, Tehran.
Najafi, S. (2021). An analysis of the geopolitics of the Greater Middle East. Goharshad Publications, Tehran.
Prescott, J. R. (2017). New trends in political geography (Translated by D. Mirheidar ed.). University of Tehran Publications, Tehran.
Rousseau, C. (2019). Public international law (Translated by M. A. Hekmat ed.). University of Tehran Publications, Tehran.
Vatanfada, J., Avorideh, F., & Shouli, A. (2015). An examination of legal theories and regulations on water division in the rules and international treaties of transboundary waters. Journal of Border Sciences and Technologies, 13.
Ziaei Bigdeli, M. R. (2023). Public international law. Roshdieh Publications, Tehran.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 Seyed Mohammad Ali Shamsipour (Author); Fatemeh Fathpour (Corresponding author); Hossein Farahi (Author)
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.
