جرم سیاسی و بررسی تطبیقی آن با حقوق جزای اسلامی

چکیده

جرم سیاسی یکی از مفاهیمی است که بسته به نظام حقوقی و سنت‌های اجتماعی هر کشور می‌تواند تعاریف متفاوتی داشته باشد. از یک دیدگاه، ممکن است جرم سیاسی اصلاً تعریف مشخصی نداشته باشد، در حالی که از دیدگاه دیگر، می‌تواند دارای تعاریف معین و مشخصی باشد که توسط قانون‌گذار تعیین می‌شود. در برخی موارد، جرم سیاسی ممکن است به تصمیم حکومت به عنوان جرمی علیه امنیت ملی تلقی شود و مجرم آن به عنوان مجرم امنیتی شناخته شود. به عنوان مثال، جرم بغی در حقوق اسلامی در ایران به عنوان جرم امنیتی دسته‌بندی می‌شود، اما با توجه به ماهیت این جرم، می‌توان آن را در چارچوب اسلام به عنوان جرم سیاسی نیز در نظر گرفت. با توجه به این موضوع، تحقیق حاضر با روش تحلیلی-توصیفی و به صورت کتابخانه‌ای به مطالعه تطبیقی جرم سیاسی در حقوق کیفری ایران و حقوق جزای اسلامی پرداخته است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که فقه اسلامی، که اساس وضع قوانین در ایران است، جرم بغی را به عنوان جرم سیاسی می‌شناسد و در شریعت اسلام به این نوع جرم توجه خاصی شده است. شاید به همین دلیل است که در نظام جمهوری اسلامی ایران، قوانین مستقلی برای جرم سیاسی به طور جداگانه از قوانین مربوط به حدود، قصاص و دیات تدوین نشده است. بنابراین، قانون‌گذار مواد ۲۸۷ و ۲۸۸ قانون مجازات اسلامی را به عنوان جرائم حدی تلقی کرده و بر اساس بند ۱ ماده ۳ قانون جرم سیاسی، جرائمی که مستوجب حدود، قصاص و دیات هستند، جزء جرائم سیاسی محسوب نمی‌شوند.