کاربردهای قاعده سلطنت در باب خیارات بیع

چکیده

قاعده سلطنت از مهمترین قواعد فقهی است که نقش مهمی در قواعد حقوق مدنی به خصوص قراردادها دارد. در همین حال خیارات بیع نیز از موضوعات مهم عقد بیع است که از امور مبتلابه در جامعه است و بررسی ابعاد آن مهم و ضروری است. هدف مقاله حاضر بررسی این سوال است که قاعده سلطنت در باب خیارات بیع چه کاربردها و کارکردهایی دارد؟ این مقاله توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی سوال مورد اشاره پرداخته است.  یافته‌ها بر این امر دلالت دارد که بر مبنای قاعده سلطنت،  تسلط مالک،‌ یکی از قواعد مشهور میان فقها است که پیوسته در بسیاری از ابواب معاملات در فقه به آن تمسک می‌کنند و در برخی موارد، تنها مستند حکم شرعی، همین قاعده است و عمومیتی دارد که شامل اقسام تصرف غیر ممنوع از نظر وضعی و تکلیفی می‌شود؛ یعنی این تصرفات مالک از نظر شرعی حلال و مباح است و هم اثر وضعی خود (نقل وانتقال و غیره) را می‌گذارد.  در حیطه خیارات، در خصوص اسقاط خیارات، خیار مجلس (اسقاط بعد از عقد) و خیار غبن(تصرفات مغبون قبل از علم به غبن) به قاعده الناس مسلطون علی اموالهم استناد شده است.