حق تصرف در بدن و تداخل آن با حقوق زناشویی
کلمات کلیدی:
حق تصرف در بدن، آزادی فردی، حقوق فردی، زوجیت، حقوق زناشوییچکیده
حق تصرف در بدن یکی از حقوق بنیادین فردی است که بر اصول کرامت انسانی، آزادی و استقلال جسمانی استوار بوده و در نظام‌های حقوقی مختلف به رسمیت شناخته شده است. این حق که به معنای اختیار مطلق فرد بر جسم و تصمیم‌گیری در مورد آن تعریف می‌شود، در حوزه حقوق زناشویی با تعهدات زوجین از قبیل تمکین و حق برقراری رابطه جنسی تعارضاتی می‌یابد. این مقاله با هدف تحلیل این تعارض و تعیین حدود و ثغور آن، به بررسی و تحلیل آن می‌پردازد و به دنبال پاسخگویی به این سوال می‌باشد که تا چه میزان حق تصرف بر بدن افراد می‌تواند با حقوق و تکالیف زناشویی در نظام حقوقی تداخل داشته باشد و در صورت تعارض، کدام یک اولویت دارد؟ یافته‌های پژوهش نمایان می‌سازد که در نظام حقوقی ایران، حق تصرف در بدن به طور ضمنی مورد شناسایی قرار گرفته، اما در چارچوب تعهدات زناشویی محدودیت‌هایی برای آن نمایان است. به‌ویژه، مفهوم تمکین و الزام به روابط زناشویی در مواردی می‌تواند با حق تصرف فرد بر بدن خود تعارض پیدا کند. ازدواج محدودیت‌هایی را برای حق تصرف در بدن به همراه دارد، اما این محدودیت‌ها باید بر پایه رضایت متقابل و با احترام به کرامت انسانی زوجین اعمال شوند. تحمیل تکالیف زناشویی بدون در نظر گرفتن اختیار فردی، می‌تواند منجر به نقض حقوق اساسی و آسیب به نهاد خانواده شود. این پژوهش بر لزوم ایجاد تعادل میان آزادی‌های فردی و حقوق زناشویی و بازنگری در مقررات مرتبط با این موضوع تأکید دارد.
مراجع
Alian Nezhadi, A. (1997). New Fatwas of the Grand Ayatollah Makarem Shirazi.
Asefi, M., & Emami, H. (1984). Civil Law Course. Faslnameh Fiqh Ahl al-Bayt, 1(No. 31).
Badini, H., & Banshi, M. (2021). The Foundations of Human Rights Over One's Body; Explaining the Labor Theory and Proposing the Body Theory for the Body. Hoghooghi Dadgostari Journal, 85(113).
Emami, H. (1994). Civil Law. Tehran: Ketab Foroushi Eslamiyeh.
Emami, S. H. (2019). Family Law. Tehran: Eslamiyeh.
Jafari Tabar, H. (2007). Intellectual Property in the Philosophy of Intellectual Property Rights. Hoghoogh Journal, 37(2).
Katouzian, N. (2007). Property and Ownership. Tehran: Mizan.
Khomeini, S. R. (2005). Tawzih al-Masa'il (Vol. 2). Qom: Daftar-e Entesharat-e Eslami.
Mirkhani, E. (2000). A New Approach to Family Relations. Tehran: Safir-e Sobh.
Mohaghegh Damad, S. (2004). Qawa'ed Fiqh. Tehran: Markaz-e Nashr-e Olum-e Insani.
Naghibi Nia, A., Golkar, M., & Tabatabaei, M. A. (2015). An Analysis of the Subject Matter and Documentation of the Ruling on Cosmetic Surgery. Faslnameh Akhlagh-e Zisti, 5(16).
Pilvar, R. (2014). Philosophy, Right of Ownership. Tehran: Nashr-e Sahami Enteshar.
Rouzbahani, M. R., & Kavand Borujerdi, A. (2015). A Jurispudical and Legal Review of Gender Reassignment from the Perspective of Islamic and Western Scholars. Tehran: Ketab-e Ava.
Safaei, H. (2004). Persons and Incapacitated Persons. Tehran: Mizan.
Safaei, H., & Ghasemzadeh, M. (2024). Civil Law of Persons and Incapacitated Persons. Samt Publications.
Shoja'purian, S. (1994). Civil Liability Arising from a Physician's Error. Tehran: Ferdowsi Publications.
Shoja'purian, S. (2010). Physician's Contractual Liability to the Patient. Tehran: Ferdowsi Publications.
Tabataba'i, S. M. H. (1984). Al-Mizan fi Tafsir al-Quran. Qom: Nashr-e Eslami.
Tabataba'i, S. M. H. (1990). Tafsir al-Mizan. Qom: Mu'assasat al-Nashr al-Islami.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 Zahra Karami (Author); Hassan Badini (Corresponding author)
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 می باشد.
