مطالعه تطبیقی ماهیت ثبت و اسباب انتقال مالکیت اموال غیرمنقول در فقه اسلامی، حقوق ایران و امریکا

چکیده

مطابق با به رسمیت شناختن منشورهای بین‌المللی و اکثر قوانین اساسی مدرن، می‌توان حق مالکیت و انتقال آن را به عنوان یکی از حقوق طبیعی و اساسی بشر تعریف کرد، که به شهروندان و افراد حق تملک و اختیار اموال و همچنین انتقال آن را می‌دهد، بدون آنکه تعارضی بین حق آنها به عنوان افراد برای تملک اموال از یک سو و حق دولت برای بدست آوردن مالکیت از سوی دیگر وجود داشته باشد این مسئله کم­کم زمینه­ی لازم را برای انتقال مالکیت اموال غیر منقول را فراهم نموده است از این رو مقاله حاضر تلاش دارد با بهره­گیری از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و با رجوع به اسناد حقوقی ضمن مطالعه اسباب انتقال مالکیت اموال غیرمنقول در فقه اسلامی، حقوق ایران و امریکا به این پرسش بپردازد که ماهیت اسباب انتقال مالکیت اموال غیرمنقول در فقه اسلامی، حقوق ایران و آمریکا چه شباهت و تفاوت‌هایی دارد؟ یافته­های پژوهش حکایت از آن دارد که  اولا، در فقه اسلامی، حقوق ایران و آمریکا در رابطه با ثبت معاملات اموال غیرمنقول شباهت­های زیادی وجود دارد این شباهت را می توان از دو منظر مد نظر قرار داد از یک سو هر سه بر ثبت معامله اموال حتی غیر منقول آن تاکید و تمرکز دارند و از سوی دیگر بیع از اسباب و موجبات انتقال مالکیت اموال غیرمنقول در هر سه­ی آنها می­باشد با این تفاوت که در شرع مقدس اسلام، اطمينان از عدم کتابت معامله، بطلان عمل حقوقي نيست، بلكه طبق دستور آيه 282 سوره بقره، مي­توان آن را با شهادت و اقرار اثبات كرد ثانیا؛ هر چند در حقوق ایران به پیروی از فقه امامیه انعقاد قرارداد بیع را سبب انتقال مالکیت اموال غیرمنقول دانسته است. اما به دلایل مختلف از جمله نحوه نگارش مواد مذکور به خصوص ماده۴۸ قانون ثبت، مقصود کامل مقنن از وضع مواد فوق محقق نشده و عملاً نقل و انتقال املاک با تنظیم اسناد عادی تحت عنوان قولنامه و بیع‌نامه در بنگاه‌های معاملات ملکی رواج پیدا کرده است.